** اسلام و راههای شاد زیستن
اسلام تفریح و نشاط را از جمله نیازهای غریزی در انسان میداند و از این رو کسب شادکامی را نه تنها مذمت نمیکند، بلکه بدان ترغیب و تشویق نیز مینماید.
نکتهی اساسی در این میان آن است که اسلام هر نوع لذت و شادی را تایید نمیکند، بلکه شادیهایی را مورد تایید و ترغیب قرار میدهد که بتواند به رشد شخصیت آدمی یاری رساند و از غفلت او در لهویات جلوگیری نماید.
در این نوشتار به بررسی برخی از راهها برای شاد زیستن اشاره می کنیم که از نظر اسلام مورد تأیید است.
* راههای شاد زیستن
همهی ما در زندگی به دنبال خوشبختی و سعادتمندی هستیم. شادی و نشاط در زندگی از جمله عواملی است که احساس رضایتمندی و خوشبختی را برای انسان به ارمغان میآورد. "خنده" تظاهر بیرونی و ظاهری خلق است که سبب آرامش و نشاط درونی میگردد.
حضرت علی (ع) فرمودند: " مانند زنبور عسل باشید." یعنی دهان دیگران را شیرین کنید و با شادی، کام دیگران را شاد نگه دارید.
تحقیقات نشان داده است که خنده نه تنها سبب نشاط افراد میگردد، بلکه سلامت آنها را نیز تضمین میکند. خنده، سیستم ایمنی بدن را مقاوم میسازد و توانایی بدن در برابر عفونت را افزایش میدهد.
از طرف دیگر خنده سبب کاهش سطح هورمونهای استرس زا شده و از تأثیرگذاری آنها بر روی سیستم ایمنی بدن جلوگیری می کند.
هنر شاد بودن و شاد زیستن مستلزم توانایی خندیدن به مشکلات در کوتاهترین زمان ممکن پس از وقوع آنهاست. از این رو در دستورات دینیما توصیه شده است که همواره متبسّم و خنده رو باشیم تا جایی که از نشانههای مؤمن خنده در چهره و حزن در قلب شمرده شده است.
به تعبیر دیگر از جمله راههای شاد زیستن آن است که انسان تلاش کند همواره لبخند بر لب داشته باشد و چهرهای گشاده و بشّاش به خود بگیرد، هرچند در قلب خود حزن و اندوهی را قرار داده است.
* "خنده"های درست و حسابی!
بنابراین خنده از جمله راههای شاد زیستن است که اسلام به طور جدّی آن را توصیه مینماید. خنده، سیستم ایمنی بدن را مقاوم میسازد و توانایی بدن در برابر عفونت را افزایش میدهد.
از طرف دیگر خنده سبب کاهش سطح هورمونهای استرس زا شده و از تاثیرگذاری آنها بر روی سیستم ایمنی بدن جلوگیری میکند.
اما از سوی دیگر مومنین را از قهقهه زدن منع میکند و آن را از شیطان میداند.
در واقع آن چه از نظر اسلام مورد تایید است "خنده های درست و حسابی" است که سبب آرامش و نشاط فرد و دیگران که با او مراوده دارند، میشود وگرنه خندههای بلند و به تعبیری قهقهه اصلاً مورد تایید و توصیهی اسلام نیست و چه بسا از آن نهی شده است.
از سوی دیگر اسلام میپسندد که مؤمنین در کنار یکدیگر گل بگویند و گل بشنوند، بخندند و شاد باشند امّا هرگز اجازه نمیدهد با تمسخر و استهزاء یکدیگر شاد شوند و لبخند به لب بیاورند.
به عبارت دیگر اسلام توصیه میکند که: با هم بخندیم نه آنکه به هم بخندیم.
پس ،از این به بعد مواظب لطیفه گوییها و دور هم نشستن هایمان بیشتر باشیم که با غیبت و استهزاء دیگران آلوده نشود
* یاد خداوند ذکر الهی؛ یک راهکار مطمئن
از دیگر راههایی که برای شاد زیستن در اسلام توصیه میشود که در واقع مهمترین راه و اطمینان بخشترین راهکار است، ذکر خدا و یاد الهی است همچنان که آیهی شریفه میفرماید:" ألا بذکر الله تطمئنّ القلوب": آگاه باشید که تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابد. (رعد- 21)
اطمینان قلب و آرامش با ذکر خداوند سبب میشود دغدغهها و مشکلات زندگی از انسان دور شود و دیگر اضطراب و ناراحتی او را سرگردان ننماید و با نشاطی درونی و شادی واقعی به انجام امور بپردازد.
کسی که همواره توجه میکند که قدرتی برتر و خدایی مهربان او را میبیند و به او کمک میکند نشاط و شادی خود را از دست نمیدهد ،بلکه همواره به دنبال جلب رضایتمندی اوست.
برای تمرین این توجه همیشگی به قدرت لایزال الهی، توجه به واژهی "ربّ" میتواند کمک کننده باشد."ربّ" یعنی پروردگار و تنها کسی پروردگار است که در همهی امور زندگی از خوردن و خوابیدن گرفته تا اتّخاذ تصمیمات بزرگ و مهم در زندگی، همه را تدبیر میکند و انسان را میپروراند. بنابراین چه جای اندوه و ناراحتی است که خدایی به این مهربانی یار و یاور ماست.
* صلهی رحم و رفت و آمد فامیلی
از دیگر راههای شاد زیستن صلهی ارحام است. صلهی رحم بنا بر فرمودهی روایات اسلامی سبب افزایش عمر میگردد و این شاید نتیجهی تخلیهی روانی انسانها در اثر دید و بازدید و گفتگو با یکدیگر باشد.
بهترین صلهیرحم نیز از خود اعضای خانواده شروع میشود و در هستهی مرکزی آن زن و مرد. وقتی زن و شوهری در کنار هم با آرامش بنشینند و با یکدیگر صحبت و گفتگو نمایند و در امور زندگی هم اندیشی نمایند، می توانند مطمئن باشند که شادی و نشاط در یک قدمی خانهی آنهاست. زیرا علاوه بر آنکه در مشکلات و سختی های زندگی که میتواند شادی را از آنها بگیرد به پشت گرمی یکدیگر دلخوشند، خداوند بهواسطهی رفق و مدارا و محبت میان آنها توسعه و گشایشی در زندگیشان ایجاد مینماید که غم و اندوه از میان برخیزد و نشاط و شادکامی مهمان خانهیشان شود.
* صبوری کن صبوری.
از دیگر کلیدهای طلایی برای بهدست آوردن شادی در زندگی، صبور بودن است. آنچه سبب میشود شادی از زندگی رخت بربندد و اضطراب و ناراحتی جایگزین آن شود، آن است که انسان در برابر مشکلات صبر نکند.
بنابراین صبور بودن از جمله راهکارهای شادکامی در زندگی به شمار میرود. البته صبر کردن مصادیق متعددی دارد که صبر در برابر مشکلات یکی از آن است. دیگر از مصادیق صبر کردن و صبور بودن، صبر در برابر بیماریها و دردهای جسمانی است. ناراحتی های جسمی از دیگر عواملی است که شادی را از انسان میگیرد.با صبور بودن در برابر این دردها و بیماریهای و توجه به شافی و شفادهندهی حقیقی که خداوند است، میتوان شادکامی را دوباره به دست آورد، آنچنان که در قرآن کریم از زبان حضرت ابراهیم(ع) میفرماید: " او خدایی است که وقتی بیمار شوم مرا شفا می دهد".
یکی دیگر از مصادیق صبور بودن، صبر در برابر معصیت و گناه است. نافرمانی خداوند از آنجایی که با فطرت انسانی ناسازگاری دارد، سبب میشود انسان با انجام گناه و نافرمانی الهی به عذاب وجدان و ناراحتی درونی مبتلا شود.
در برخی از موارد و در برخی از گناهان این عذاب درونی به حدّی میرسد که همهی زندگی فرد را مختل میکند و او را از هستی ساقط مینماید، امّا کمترین حدّ آن نیز آن است که شادی و نشاط درونی او را زایل مینماید.
البته در حین انجام گناه ممکن است لذت و نشاطی کاذب فرد را در بربگیرد امّا پس از آن، گرفتار رنج و گرفتاری گناه میشود و از آرامش و نشاط درونی تهی می گردد.